Tình hình nhân lực IT năm 2020 tại Việt Nam
Mục lục
- Dự báo nhân lực ngành IT trong giai đoạn 2019-2021
- Sự ảnh hưởng của Covid-19 tới nhân sự IT
- Phong cách làm việc và tiền lương của nhân lực IT Việt Nam
1. Dự báo nhân lực trong ngành IT trong giai đoạn 2019-2021
Sự gia tăng về nhu cầu tuyển dụng.
Theo dữ liệu TopDev (nền tảng tuyển dụng chuyên IT tại Việt Nam, cũng là công ty khảo sát uy tín nhất, phân tích thị trường CNTT & báo cáo nhân sự tại Việt Nam) được thực hiện từ năm 2015 và tính đến năm 2019, số lượng việc làm trong ngành IT tại Việt Nam đã tăng gấp 5 lần và nhu cầu tuyển dụng kỹ sư ngành IT cũng ngày càng tăng mạnh hơn. Hơn nữa, nhu cầu tuyển dụng này sẽ tiếp tục tăng lên một cách đáng kể đến năm 2021.
Thời điểm tháng 4 năm 2020, đã có báo cáo khoảng 90% doanh nghiệp IT có dự dịnh tiếp tục thực hiện tuyển dụng, trong đó 50% doanh nghiệp cho biết có nhu cầu mở rộng quy mô nhân sự thêm 11-20% và gần 25% doanh nghiệp có nhu cầu mở rộng thêm 21- 30% nhân sự của mình. Vì vậy, hiện nay được cho rằng nhân lực IT có thể sẽ tăng lên đến 400.000 vào năm 2020 và 500.000 vào năm 2021.
Đặc biệt, nhu cầu cao nhất là những người có kinh nghiệm và nhiều doanh nghiệp đang “săn” nhân sự có ít nhất từ hai năm kinh nghiệm trở lên. Có thể nói rằng, hiện nay kỹ sư mới ra trường không lo thiếu công việc miễn là tích lũy vài năm kinh nghiệm ở công ty.
Làn sóng phát triển ngành IT tại Việt Nam.
Vậy tại sao ngành IT Việt nam lại “hot” như vậy? Một trong những lý do đó chính là Việt Nam là một trong những đất nước được các công ty công nghệ nước ngoài lựa chọn để làm nơi phát triển sản phẩm. Với lý do có thể đáp ứng được phong trào khởi nghiệp được thúc đẩy và đặc biệt làn sóng chuyển mình của các doanh nghiệp truyền thống sang chuyển đổi số và thương mại điện tử ở nhiều lĩnh vực như du lịch, nông nghiệp, bất động sản…Việt Nam đang thu hút sự chú ý của thế giới để phát triển những sản phẩm của họ.
Nhật Bản cũng vậy, nhiều doanh nghiệp Nhật Bản đã và đang chọn Việt Nam là đối tác để phát triển offshore bởi nhiều yếu tố như: nguồn nhân lực IT dồi dào, mối quan hệ hữu hảo giữa hai quốc gia đã và đang được duy trì rất tốt đẹp, gần gũi về văn hóa, ẩm thực v.v….
Ngày càng có nhiều doanh nghiệp, trung tâm đào tạo ngành IT ở Việt Nam. Đây cũng là cơ hội rất tốt giúp các bạn học chuyên ngành IT sớm thực hiện được ước mơ của mình khi muốn trở thành những kỹ sư có năng lực và chuyên môn kỹ thuật ở trình độ cao.
Về mặt chính sách vĩ mô, chính phủ Việt Nam cho rằng sự phát triển ngành IT đang và sẽ đóng góp to lớn cho sự phát triển kinh tế của quốc gia, vì vậy thực hiện nhiều chính sách thúc đẩy như: chính sách tăng nhân sự IT xuất sắc trong nước, chính sách hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp IT trong và ngoài nước để xúc tiến phát triển…
Việt Nam cũng đang thiếu hụt kỹ sư IT?
Thoạt nhìn, Cung và Cầu về kỹ sư trong ngành IT đều có vẻ cân đối. Nhưng thực tế, tình hình thiếu hụt nhân lực IT được dự báo là vào khoảng 90.000 người năm 2020 và khoảng 190.000 người năm 2021. Tuy nhiên so với tình trạng thiếu hụt kỹ sư IT tại Nhật Bản (khoảng 369.000 người trong năm 2020 và khoảng 789.000 người vào năm 2030), có thể thấy rằng Việt Nam chưa bị rơi vào tình trạng nghiêm trọng. Ngoài ra nhờ có sự can thiệp và hỗ trợ tích cực từ phía Chính phủ nên những yếu tố như môi trường học tập cũng trở nên đầy đủ hơn, mặt khác với điểm khác biệt lớn nhất so với Nhật Bản là ”dân số trẻ nhiều”, sự gia tăng nhân sự IT Việt Nam sau này chắc chắn sẽ được duy trì.
2. Sự ảnh hưởng của Covid-19 tới nhân sự IT
Thảm họa covid-19 đã lan rộng và gây ảnh hưởng cực kỳ to lớn đến kinh tế thế giới từ đầu năm 2020. Với những chính sách và biện pháp phòng chống dịch rất quyết liệt và đem lại hiệu cao, Việt Nam được coi là một trong những quốc gia đứng đầu về công tác phòng chống dịch, nhưng thảm họa này đã và đang gây ảnh hưởng tới ngành IT Việt Nam như thế nào?
Với Thế giới…
Theo dữ liệu ” VIETNAM IT LANDSCAPE 2020” do TopDev công bố, nhìn chung nhân lực ngành IT trên thế giới không có sự biến động mạnh như các ngành nghề khác,tuy nhiên vẫn chịu sự tác động gián tiếp nhất định từ các doanh nghiệp outsourcing trong các ngành du lịch, vận tải, hay doanh nghiệp outsourcing ở các nước như Mỹ, Nhật…. đang chịu ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19.. Thông thường hằng năm, hai quý đầu năm (quý 1 và 2) là mùa vàng của tuyển dụng với thị trường nhân lực nhộn nhịp. Song do diễn biến phức tạp của Covid-19 đã buộc một số công ty phải ra quyết định đóng băng tuyển dụng, thậm chí tệ hơn là cắt giảm nhân sự để đảm bảo nguồn tài chính và sự tồn tại của công ty trong đại dịch.
Và Việt Nam…
Ở Việt Nam, hơn 50% doanh nghiệp vẫn duy trì tuyển dụng IT trong thời kỳ cao điểm của Covid-19 từ tháng 3 đến giữa tháng 5. Nhờ nhanh chóng chuyển đối các hoạt động trực tiếp sang làm việc trực tuyến , nên có thể nói nhu cầu ngành IT không chịu ảnh hưởng quá tiêu cực.37,3% doanh nghiệp khác chọn tạm dừng tuyển dụng, cùng với đó là triển khai kế hoạch đào tạo nội bộ skill-up và re-skill cho nhân viên. Và chưa đến 10% doanh nghiệp còn lại phải lựa chọn cắt giảm nhân sự.
Từ giữa tháng 5, tình hình dịch trong nước tạm ổn, các doanh nghiệp IT Việt Nam vẫn đang tiếp tục triển khai các hoạt động tuyển dụng. Tuy nhiên xu hướng tuyển dụng nhân lực IT đã thay đổi như tăng yêu cầu hoặc yêu cầu cao hơn đối với tuyển dụng nhân viên mới, và có nhiều công ty đầu tư vào các hoạt động training dành cho nhân viên nội bộ để nâng cao kỹ năng chuyên môn hơn. Ngoài ra, cũng có xu hướng ưu tiên tuyển dụng nhân sự có kinh nghiệm, vì vậy có thể nói việc chuyển việc, xin việc của lao động ngành IT đang trở nên khó khăn hơn.
3. Phong cách cách làm và tiền lương của nhân lực IT
+ Mức lương
Mức lương các vị trí lập trình có kinh nghiệm trung bình như sau:
Đặc biệt trong đó mức lương trung bình của kỹ sư AI (trí tuệ nhân tạo) tăng lên với nhu cầu cao vì các dự án về AI của các công ty lớn nhỏ tại Việt Nam sau thời gian dài phát triển cũng đã chứng tỏ được vị trí của mình. Hơn nữa trong ngành IT, mức lương cho nhóm ứng viên có kinh nghiệm cao hơn một bậc so với nhiều ngành nghề khác với khoảng lương từ 701-1000 USD.
Theo thống kê năm 2019, người dân Việt Nam hiện có mức thu nhập trung bình từng tháng là 2.800 USD nên chúng ta có thể thấy rằng mức lương của nhân sự IT khá cao. Mức lương và nhu cầu cao là một lý do hấp dẫn đối với giới trẻ và khiến số người học về ngành IT cũng đang dần tăng lên.
Thay đổi mức lương là thay đổi giá trị trên thị trường
Việt Nam trước đây được coi là thị trường có thể phát triển offshore với chi phí thấp, nhưng đến nay, cùng với sự phát triển kinh tế vượt bậc, mức lương của kỹ sư IT Việt Nam cũng càng ngày càng tăng. Điều này chứng tỏ là thị trường Việt Nam đang dần thay đổi từ thị trường có giá trị ở ”chi phí phát triển” thành thị trường có giá trị ở ”chất lượng”.
+ Tỷ lệ nghỉ việc
Báo cáo thị trường năm 2019 cho rằng, tỷ lệ nghỉ việc trong ngành IT là 24%, lọt vào top 4 ngành có tỷ lệ nghỉ việc cao nhất ở Việt Nam. Theo kết quả của một cuộc điều tra, có 63% lập trình viên trong toàn ngành cho biếtsẽ cân nhắc “nhảy” việc nếu có cơ hội tốt, và các lý do tìm công việc mới trên thực tế được đưa ra như vì không hài lòng với mức lương (45%), không có cơ hội thăng tiến (40%), để skill up (38%). Và 20 tháng là thời gian trung bình một developer giữ chân tại 1 công ty.
Từ đó có thấy rằng đội ngũ nhân viên của các doanh nghiệp IT thay đổi một cách chóng mặt, và có xu hướng suy nghĩ nghỉ việc là việc tích cực để phát triển sự nghiệp
Mặc dù lương thưởng và phúc lợi trong ngành IT ngày một tốt lên, nhưng duy trì nhân tài sẽ luôn là bài toán nan giải cho cả thị trường IT.
+ Ý thức về công việc và tăng ca
Cách làm việc của người Việt Nam
Giống như người Nhật Bản, người Việt Nam cũng có xu hướng chủ nghĩa tập thể mạnh nên hay coi trọng mối quan hệ nơi công sở. Người Việt rất linh hoạt đối với sự việc xảy ra bất ngờ và các sếp Việt Nam có thường quyết đoán hợp lý với công ty và nhân viên.
Xu hướng của nhân sự IT
Ngành IT là một lĩnh vực phát triển nhanh chóng với nòng cốt chính là nguồn nhân lực trẻ dồi dào và ai cũng có thể mở rộng khả năng cho tương lai miễn là có thực lực. Vì vậy, trong ngành này, nhân lực IT trẻ với mục tiêu cao luôn cạnh tranh lành mạnh để nắm bắt cơ hội tốt trong sự nghiệp.
Ngoài ra không chỉ làm ở trong nước, họ còn tích cực học ngoại ngữ như tiếng Anh, tiếng Nhật hoặc đi du học để làm việc ở nước ngoài và tích lũy kinh nghiệm cũng như nâng cao giá trị bản thân trong công việc.
Hơn nữa, không ít developer trẻ nói rằng mực tiêu cuối cùng là độc lập và thành lập công ty của bản thân mình.
Ý thức về tăng ca
Quan niệm đối với tăng ca (làm thêm) của người Việt nam rất khác với người Nhật. Ở Việt Nam, làm thêm mà không có lý do và ý nghĩa, hay làm thêm thời gian dài sẽ không được hưởng ứng nhiều.
Nếu công việc đã xong hết thì về đúng giờ tan sở cũng không có vấn đề gì và đồng nghiệp cũng không khiển trách người đó.
Tuy nhiên trong trường hợp có lý do đúng đắn và rõ rệt cần làm thêm, ví dụ như ngày giao hàng sắp tới hoặc phải đáp ứng yêu cầu khẩn cấp từ khách hàng thì họ sẽ làm tăng ca hoặc đi làm thêm vào cuối tuần để xử lý với tinh thần trách nhiệm cao.
